Ideą zwiększenia ekonomiczności pracy jest
zwiększenie wydajności pracownika poprzez jego większą świadomość
projektową oraz większą automatyzację procesów projektowych [2]. Błędem
byłaby całkowita automatyzacja wspomnianych czynności, które nie
wymagałyby kolejnych kontroli i nadzorów.
Zastosowanie pełnego modelowania 3D oraz pełnej komputeryzacji procesu projektowania
Uproszczenie na etapie automatycznego generowania poprawnych rysunków
wyjściowych wydaje się rozwiązaniem zarówno prostym do opanowania, jak i
przyjaznym procesowi projektowania.
Wśród badań własnych przeprowadzonych z udziałem studentów
architektury i kursantów, dokonano próby czasowej w dwuetapowym zadaniu.
Osoby poddane eksperymentowi to dwóch studentów, którzy dobrowolnie
wzięli udział z zadaniu. Obydwaj badani reprezentowali zbliżony poziom
zaawansowania jako architekci oraz jako użytkownicy programu, na którym
przeprowadzono test. Jeden otrzymał zadanie pracy w programie Archicad z
pełnym wykorzystaniem znanych mu opcji programu; drugi uczestnik mógł
używać jedynie elementów dwuwymiarowych.
Osoba pracująca z wykorzystaniem pełnych, znanych mu możliwości
programu używała narzędzi do projektowania modelowego, takich jak
ściana, strop, dach, okna i drzwi jako elementy dostosowane do założeń
rysunkowych oraz innych wspomagających model. Do rysunku użyła
automatycznej siatki osi, automatycznego wymiarowania oraz opisów i
zestawień powierzchni. Przy kształtowaniu modelu projektant używał
wszystkich dodatkowych opcji wspomagających modelowanie.
Student, który pracował jedynie z użyciem opcji dwuwymiarowych, miał
do dyspozycji takie narzędzia jak linia czy Polilinia, krzywa,
wypełnienie, okrąg oraz opcje wspomagające pracę liniową.
Pierwszy etap polegał na wykonaniu podstawowych rysunków na podstawie
rzutów dostarczonych i sporządzonych na potrzeby zadania. Tematem był
niewielki obiekt kubaturowy typu dom jednorodzinny wolnostojący. Każdy
uczestnik musiał wykonać rysunki rzutów, przekrój oraz elewacje. W sumie
do wykonania było siedem rysunków. Na potrzeby skrócenia czasu badania
rysunki zostały nieco uproszczone, tak aby możliwe było ich wykonanie w
zaplanowanym czasie, czyli do trzech godzin zegarowych.
Uczestnik tworzący pełny model trójwymiarowy spędził o godzinę dłużej
przy modelu, niż osoba używająca elementów dwuwymiarowych. Wynikało to z
potrzeby tworzenia pełnej struktury obiektu wirtualnego, wraz z jego
składnikami konstrukcyjnymi i wykończeniowymi oraz doborem materiałów i
kolorystyki.
Drugim etapem badania było wykonanie kolejnych rysunków, takich jak
dodatkowe przekroje i rysunek detalu. Tutaj osoba rysująca w dwóch
wymiarach potrzebowała dwa razy tyle czasu, ile zajęło wypełnienie
zadania osobie modelującej obiekt. Obydwie osoby zauważyły wkomponowane w
rysunki błędy konstrukcje i funkcjonalne.
Projektant wykonujący pełny model budynku miał za zadanie jedynie
wytyczyć kolejne linie rysunków, których efektem były automatycznie
utworzone rysunki. Wymagały jedynie dodania opisów powtarzających się z
poprzednich przekroi. Rysunek detalu wymagał doprecyzowania i opisania.
W przypadku drugiego projektanta potrzeby były większe. Należało
sporządzić drugi rysunek, niejako stworzyć go od podstaw. Rysunek detalu
był elementem przekroju, przeskalowanym i doprecyzowanym jak w
przypadku projektanta modelującego w 3D.
Powyższe badanie potwierdza oszczędność czasu w pełnym procesie
projektowania, który w trakcie trwania przechodzi zmiany kierunkowe.
Podwyższenie wiedzy i świadomości używanego narzędzia
Świadomość to stan psychiczny, w którym zdajemy sobie sprawę ze zjawisk wewnętrznych, zewnętrznych oraz ciągłej reakcji na nie. Natomiast
nieświadomość według
psychoanalizy skupia wyobrażenia, które są nieakceptowane przez
świadomość i między innymi z tego względu nie mogą zostać uświadomione.
Zachowują jednak duży ładunek energetyczny, dzięki czemu stale próbują
przedostać się do świadomości. Efektem tych dążeń mają być takie akty
psychiczne, jak marzenia senne, objawy nerwicowe (np. lęki, natręctwa,
objawy konwersyjne), przejęzyczenia i czynności pomyłkowe. Świadomość
używanych narzędzi to umiejętność wykorzystywania ich w zaistniałej
sytuacji wg potrzeby występującej w danym momencie etapu projektowania.
Nieświadomość w większości wypadków wynika bardziej z niewiedzy niż z
psychoanalitycznej nieakceptacji wyobrażeń [6].
Nieświadomość używanych narzędzi wynika w większości przypadków z
braku kompletnych, a przynajmniej szczegółowych wiadomości o metodach
współpracy z programem. Sformułowanie „współpraca” jest tutaj jak
najbardziej na miejscu, jeśli pod uwagę weźmiemy programy obsługujące
standard BIM [2], takie jak Archicad firmy Graphisoft. Pracując na
wymienionym oprogramowaniu lub na podobnych, istnieje całkowicie
uzasadniona potrzeba nauki komunikacji z programem.
Przyczyny takiego stanu rzeczy są, jak się wydaje, dwie. Z jednej
strony mała ilość szkoleń lub szkolenia o niskim poziomie przekazu
informacji praktycznej, co wynika z faktycznej orientacji i umiejętności
pracy wykładowców z programem i studentami. Tego typu szkolenia bardzo
często odbywające się z prowadzeniem przez osoby z doświadczeniem
informatycznym, a nie architektonicznym, z założenia nie mogą w pełni
przekazać występujących przy projektowaniu problemów i ich rozwiązywania
w oprogramowaniu [2].
Jako drugą przyczynę można wymienić brak wystarczającej motywacji do
poznania szczegółowych funkcji programu i ich wykorzystywania. Świadome
użytkowanie programu typu Archicad jest rzadko spotykane, najczęściej u
osób , które prócz studiowania, pracują aktywnie na wyżej wymienionym
oprogramowaniu w biurze. Jednak bycie jednocześnie studentem i
pracownikiem biura nie zawsze oznacza wysoki poziom znajomości programu
na którym się pracuje.
Próba nauki świadomego użytkowania programu jest często nie lada
wyzwaniem, nawet przy kilkuletnim stażu. Tłumaczenie jedynie
teoretyczne, będące podstawą kursów, jest niewystarczające, jeśli zależy
nam na ostatecznych wynikach kursantów. Nie dla wszystkich oczywista
jest potrzeba praktycznego przećwiczenia podstaw przy bezpośredniej
prezentacji, a nie odtwarzanej. Jako bezpośrednia prezentacja rozumiemy
wspólną, jednoczesną pracę wykładowcy na swoim komputerze oraz kursantów
na swoich stanowiskach. W takim przypadku, każde szkolenie odbiega
nieznacznie od poprzedniego, w zależności od zastanej grupy. Zastana
grupa może okazać się wyśmienitym gronem słuchaczy, i nic poza tym. A
może okazać się zgranym zespołem przyszłych twórców i projektantów.
Powyższe metody nauki wymagają od użytkownika dużego zaangażowania
własnej energii i czasu, co w większości przypadków zostaje zignorowane.
Z przeprowadzonych analiz w trakcie prowadzonych kursów wynika, że
tylko ¼ kursantów intensywnie stara się powtarzać przeprowadzone
ćwiczenia.
Praca nad interpretacją własnych umiejętności jest kluczowym
elementem przyśpieszenia procesu projektowego. Pomimo początkowego
zwolnienia tempa, po odpowiednim przyswojeniu informacji możliwe jest
przyśpieszenie prac związanych z projektowaniem modelowym. Zwiększenie
intensywności przeprowadzonych ćwiczeń prowadzi do opanowania w bardziej
elastyczny sposób opcji modelowych. Przebrnięcie przez ten etap pozwala
w dalszej kolejności projektować w pełnej przestrzeni, przy okazji
dokonując samodzielnej oceny projektowanych elementów, oraz ewentualnych
sprzeczności czy błędów projektowych. Stosując metodę świadomego
używania narzędzia możliwe jest natychmiastowe wyeliminowanie konfliktu
poprzez zastąpienie go poprawnym rozwiązaniem technicznym.
Krzysztof Szozda
Literatura:
1. Szozda K., Świat Architektury: Architekt i Komputer; omówienie
problematyki wspomaganego komputerowo w zakresie 2D I 3D; W.A. sp. z
o.o. Wrocław 2011
2. McGraw-Hill Construction – praca zbiorowa (2008r) Smart Market
Report:Design &Constuction Inteligence : Building Information
Modeling, McGraw-Hill Construction Research and Analytics, Bedford 2009
3
. Penttilä H., ITcon Vol. 11, Helsinki University of Technology HUT, Department of Architecture, Finland, Pentilla 2009
4. Graphisoft Corporate H.Q.-praca zbiorowa, przełożenie na język
polski Graphisoft Polska, „Pomoc Archicada 14 – podręcznik użytkownika”,
Graphisoft Corporate H.Q., Węgry 2010
5. Encyklopedia Powszechna PWN, Wydawnictro PWN 2001, Warszawa 2006.
6. Piłat R., Czy istnieje Świadomość, PAN, Warszawa 1993.